Pobreza e exclusión social na España actual: a Enquisa de Condicións de Vida no ano da covid-19

Abstract

[Resumo]: O presente traballo aborda a problemática da pobreza e da exclusión social en España nun momento temporal marcado pola crise sanitaria da covid-19 e nun ano no que xa deberían terse cumprido determinados obxectivos na materia, fixados unha década atrás dende a Unión Europea. Novas realidades sociais implican actualmente unha limitación das medidas de pobreza tradicionais á hora de mostrar unha radiografía completa das situacións de vulnerabilidade socio-económica que atravesa a poboación, de xeito que se fai necesario recorrer a conceptos máis amplos coma o da exclusión social. A Enquisa de Condicións de Vida (ECV), elaborada anualmente polo INE dende 2004, proporciona unha inmensa cantidade de datos, tanto de pobreza como de exclusión, sendo unha fonte moi valiosa e útil para avaliar a incidencia destes problemas en España. Para analizar a situación actual será empregada a última ECV publicada, que, por corresponder ao ano 2020, ten a particularidade de ser a primeira en recoller algúns dos efectos da covid-19. Entre as medidas de pobreza e exclusión que ofrece a ECV, destaca, polo gran peso da información que contén, o AROPE (At Risk of Poverty and/or Exclusion), un indicador agregado utilizado a nivel europeo para medir a porcentaxe de persoas que están en risco de pobreza e/ou exclusión social. Á vista da magnitude da taxa AROPE en España, interesa coñecer cales son os factores (sociais, familiares, étnicos...) que, no ano 2020, determinaban un maior risco de AROPE entre a poboación española. Para isto, partindo dos micro-datos da ECV 2020, realizarase unha análise descritiva do AROPE segundo determinadas características socio-demográficas da poboación, o cal permitirá anticipar cales factores determinan unha maior propensión á exclusión. Posteriormente, cos mesmos datos, será elaborado un modelo de regresión loxística que avaliará a incidencia destas variables na probabilidade de sufrir AROPE.

[Abstract]: This project is about the issue of poverty and social exclusion in Spain at a time marked by the covid-19 health crisis and in a year in which certain objectives in the field, set a decade ago by the European Union, should have been reached. New social realities imply nowadays a limitation of traditional poverty measures in order to show a complete vision of the situations of socioeconomic vulnerability that the population goes through, so that it becomes necessary to resort to broader concepts such as social exclusion. The Enquisa de Condicións de Vida (ECV, Living Conditions Survey), prepared annually by the INE (National Statistics Institute), provides an immense amount of data on both poverty and social exclusion, being a very valuable source to assess the incidence of these issues in Spain. In order to analyze the current situation, the last published ECV (2020) will be used, which has the particularity of being the first to collect some of the effects of covid-19. Among the measures of poverty and exclusion offered by the ECV, the AROPE (At Risk of Poverty and/or Exclusion), an aggregate indicator used by the European Union to measure the percentage of people who suffer from this issue, stands out for the great weight of the information it contains. In view of the magnitude of the AROPE rate in Spain, it is interesting to know which are the factors (social, family...) that, in the year 2020, determined a greater risk of AROPE among the Spanish population. Starting from the micro-data of the ECV 2020, a descriptive analysis of the AROPE will be carried out according to certain sociodemographic characteristics, which will allow to anticipate which factors determine a greater propensity to exclusion. Subsequently, with the same data, an econometric model of logistic regression will be developed, which will will evaluate the incidence of these variables in the probability of suffering AROPE.