Os efectos rebote e outros efectos secundarios dos programas para mitigar o cambio climático: unha mirada desde a educación e a comunicación

Abstract

[Resumo] A adopción de fórmulas orientadas a reducir o consumo de enerxía ou as emisións de gases de efecto invernadoiro (GEI) abre novas oportunidades para os comportamentos emisores ou engade novos atractivos aos xa posibles. Estes efectos secundarios recortan os aforros potenciais que poderían obterse con estas iniciativas. O presente artigo describe brevemente algúns destes efectos rebote e analiza as súas causas e protagonistas, así como os principais tipos de resposta no comportamento que os xeran. A seguir pásase a identificar algúns retos que os efectos rebote formulan nos campos da comunicación e a educación ambiental. En último termo, os efectos rebote evidencian a necesidade de recuperar unha perspectiva humana do reto da mitigación, e revelan, así mesmo, que sen unha cultura da autolimitación os esforzos para paliarmos o cambio climático dificilmente serán eficaces.

[Abstract] It is necessary to have new formulas for reducing energy consumption and greenhouse gases emission creating new opportunities for emission behaviour: side effects cut potential savings obtained through these initiatives. This article briefly describes some of these boomerang effects and analyses causes and actions along with the main types of behaviour response. Furthermore, it identifies challenges of the boomerang effect within communication and environmental education.Boomerang effects make evident the need in recovering a human perception in the mitigation challenge, as well as revealing the difficulty in efficient palliative efforts in climate change if lacking a self limitation culture.