Efecto da adición de emendas na mobilización de Cu nun solo de viñedo (D.O. Ribeiro)

Abstract

[Resumo] A viticultura é unha actividade agrícola en expansión en moitas partes do mundo, xa que é un cultivo económicamente rentable. Nembargantes, o cultivo da vide xenera unha serie de problemas ambientáis, dos que algúns dos principais están relacionadas coa degradación de solos. Unha das causas máis importantes desta degradación é a acumulación de cobre no solo procedente da aplicación de funxicidas. Aínda que o Cu é pouco móbil en solos, pode mobilizarse baixo determinadas condicións. Neste estudo, analizouse o efecto da adición dunha emenda correctora do pH na mobilización de cobre nun solo de viñedo do Ribeiro no que o nivel deste metal excedeu os niveis naturais. Mostras deste solo empaquetáronse en columnas que foron lixiviadas en condicións de saturación con carga hidráulica constante. Os tratamentos considerados incluíron a aplicación de CaO en catro doses: 0 (control), 3.3 (recomendada para subir o pH do solo a 6.5), 14.3, e 46.6 g/kg de solo. A concentración de cobre, ademais da condutividade eléctrica, o pH e o volume dos lixiviados, mediuse a distintos tempos de saída. A condutividade eléctrica dos lixiviados aumentou ao aumentar a dose de cal, debido á liberación de electrólitos á solución do solo pola rápida disolución de cal. Así mesmo, a aplicación de cal aumentou o pH do solo de forma significativa, pero foi especialmente elevada con aplicacións de CaO por riba de 14g/kg, cando o pH sobrepasou valores de 12. Estes valores de pH poden resultar nun perxuicio para os organismos do solo e para a dispoñibilidade de nutrintes. O aumento do pH debeuse á rápida disociación do CaO que liberou gran cantidade de O-2 libres para formar OH-. A mobilidade do cobre aumentou lixeiramente cunha aplicación de CaO de 3.3g/kg, e de forma moito máis acusada con aplicacións por riba de 14g/kg. Este comportamento é similar ó do pH, o que suxire que están directamente relacionados. Á vista destes resultados, coa dose de cal recomendada para corrixir o pH deste solo a 6.5, non parece existir risco de mobilización de Cu. Nembargantes, con aplicacións superiores a esta, produciríase un aumento de pH moi acusado que conlevaría a mobilización de certas formas de Cu acumulado tras as aplicacións de fitosanitarios. Por isto, un forte encalado cunha dose de 14.3g/kg en condicións controladas de recollida de lixiviados pode ser considerado como un posible método para eliminar altas concentracións de este metal no solo.

[Abstract]Viticulture is one of the agricultural activities in expansión in many parts of the World, since grapevines are a profitable crop. Nevertheless, vine cultivation results in a series of environmental problems, some of which are related to soil degradation. One of the most important causes of this degradation is Copper accumulation in the soil, as a side effect of the application of fungicides. Although Cu is poorly mobile in soils, it can be mobilized under certain conditions. In the present work, the effect of adding a pH amendment to the soil on Cu mobility was analysed in a vineyard soil from the Ribeiro region. This soil showed a Cu concentration that exceeded the natural values that could be expected in the soils under granitic parent materials. Soil samples were packed in columns and leached under saturated conditions with a constant hydraulic head. The treatments included CaO additions to the soil at four rates: 0 (control), 3.3 (lime required to increase the pH of this soil to 6.5), 14.3, and 46.6 g/kg soil. Copper concentration, in addition to electrical conductivity, pH and leachate volume, was measured at different times during each leaching run. Leachate electrical conductivity increased with increasing lime application rate, due to the release of electrolytes to the soil solution when lime is dissolved. Also, lime application significantly increased pH of the leachate, but the increase was especially acute with lime applications above 14g/kg, when pH reached values of 12. These pH values can be harmful for soil organisms and for nutrient availability. The increase of pH with the addition of lime was a result of the rapid disociation of CaO, which released a high amount of O-2 available to form OH-. Copper mobility increased slightly with a lime application rate of 3.3 g/kg, and much more acutely with application rates above 14 g/kg. Copper behaviour was similar to the one of pH, which suggests a direct relation between both. In light of these results, adding the lime required to rise the pH of this soil to 6.5 does not result in a risk of Cu mobilization. However, higher application rates can result in an acute pH rise and the consequent mobilization of some forms of Cu that accumulated in the soil after the application of fungicides. Thus, liming with an application rate of 14.3 g/kg under controlled conditions in which the leachate can be collected can be considered as a viable method to remove high concentrations of Cu from the soil.