Mostrar o rexistro simple do ítem

dc.contributor.advisorDíaz Ucha, Eduardo L.
dc.contributor.advisorVidal Vázquez, Eva
dc.contributor.advisorPaz Ferreiro, Jorge
dc.contributor.authorRomero, Emilia Corina
dc.contributor.otherUniversidade da Coruña. Instituto Universitario de Xeoloxíaes_ES
dc.date.accessioned2013-08-20T08:39:10Z
dc.date.available2013-08-20T08:39:10Z
dc.date.issued2013
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/2183/10159
dc.description.abstract[Resumen] El área de estudio comprende la cuenca del Arroyo Feliciano, la segunda en extensión de la Provincia de Entre Ríos, con 8199 km2. Cuenta con una demanda creciente de sus recursos hídricos por la intensa agriculturización, con cambio repentino en el uso del suelo, pasando de una ganadería extensiva y bajo bosque natural, al uso arrocero - sojero. Los acuíferos presentes en casi la totalidad de su superficie son de baja aptitud físico-química, lo que genera inconvenientes a la población rural y a sus actividades. Se sabe que la cuenca, sea en forma independiente o interconectada con otras, es la unidad territorial más aceptada para la gestión integrada de los recursos hídricos y de los bosques nativos. Las políticas para utilizar el territorio de una cuenca como base para la gestión del agua y los bosques han tenido diferentes enfoques y una desigual evolución en los países de América Latina y el Caribe. A pesar de los obstáculos existentes, se observa un interés generalizado por crear y operar organismos de cuenca para mejorar la gestión integrada del agua y los bosques. El tema ha recobrado vigencia en los años recientes, debido a que los países de la región están tratando de lograr metas de gestión integrada de los recursos hídricos, naturales y de desarrollo sostenible. Se logró diseñar un SIG que permitirá contribuir a la toma de decisiones en la gestión de los recursos y contingencias, por parte de las autoridades de aplicación. Se logró plantear el balance hídrico, confeccionando el SIG basado en el mapeo de las variables de relevancia hidrológica, que permitirá establecer la plataforma para la toma de decisión de políticas de los recursos hídricos y naturales. Se logró caracterizar el aspecto físico de la cuenca, se describió el clima, geología, geomorfología, vegetación, sus suelos y usos, calidades de las aguas superficiales y subterráneas, entre otros. Se caracterizaron, por su aptitud fisicoquímica y bacteriológica, los recursos hídricos de la cuenca para su destino a riego, consumo animal y humano. Debido al dominio de las características vérticas de los suelos, en la cuenca encontramos suelos con marcadas limitaciones para el uso agrícola. En el 92% de la superficie de la cuenca las pérdidas por erosión son menores a 0,5 Mg/ha/año, explicado por el predominio del bosque nativo como cobertura vegetal. El valor de agua virtual exportada, para el caso de la Cuenca, es de 1,94 x 109 m3/año lo que representa un 28,5% del total de agua virtual de la Provincia de Entre Ríos. Esta cuenca viene sufriendo, desde hace mucho tiempo, severas talas de bosques nativos, los cuales van siendo reemplazados en su mayor parte por agricultura. Se actualizó la superficie de bosques, se hizo clasificación digital no supervisada y clasificación supervisada, en la estratificación de cobertura del suelo, se utilizó la clasificación propuesta por FAO (documento FRA 2000-2005), con adecuación a las características y particularidades locales. Se confeccionaron mapas temáticos presentando el avance de la agricultura en detrimento del bosque nativo. En el 2003 se contaba con una superficie total de bosques nativos de 533.820,328 ha; y en el 2006 519.695,983 ha. Con este trabajo se logró actualizar el inventario forestal, lo cual permitirá contar con información para evaluar el efecto de la agriculturización y de impacto ambiental, sobre los bosques nativos de la cuenca. En la población rural dispersa existen una gran cantidad de viviendas precarias de baja calidad de construcción, mala disposición de espacios funcionales para cada actividad, pequeñas localidades, pueblos y parajes de menor densidad de población y económicamente más atrasadas con localidades de mayor desarrollo. En infraestructura se observa una red de caminos rurales en malas condiciones, intransitables durante grandes periodos del año, red de electrificación rural que no atiende a muchas zonas de la cuenca; redes de distribución de agua en parajes y pueblos con obras inconclusas; deficiente prestación de los servicios de salud a la población rural por baja cobertura territorial; escuelas rurales en malas condiciones edilicias y de equipamiento; ausencia de espacios comunitarios y recreativos; deficiencia en los medios de transporte terrestre y los caminos no están preparados para soportar tránsito pesado. Fue posible elaborar una metodología para la gestión integrada y manejo sostenible de los recursos hídricos y naturales de la Cuenca del Arroyo Feliciano, y se demostró, en función de los resultados de este trabajo, que el avance de la agricultura extensiva se ha basado en la ocupación de los espacios naturales antes ocupados por bosques nativos, y que ha impactado en los mismos.es_ES
dc.description.abstract[Resumo] A área de estudo comprende a conca do “Arroyo Feliciano”, a segunda en extensión da Provincia de Entre Ríos, con 8199 km2. Conta cunha demanda crecente dos seus recursos hídricos pola intensa agriculturización, con cambio repentino no uso do solo, pasando dunha gandaría extensiva e baixo bosque natural, a plantacións de arroz e soia. Os acuíferos presentes en case a totalidade da súa superficie son de baixa aptitude físico-química, o que xera inconvenientes á poboación rural e ás súas actividades. Sábese que a conca, sexa en forma independente ou interconectada con outras, é a unidade territorial máis aceptada para a xestión integrada dos recursos hídricos e dos bosques nativos. As políticas para utilizar o territorio dunha conca como base para a xestión da auga e os bosques tiveron diferentes enfoques e unha desigual evolución nos países de América Latina e o Caribe. A pesar dos obstáculos existentes, obsérvase un interese xeneralizado por crear e operar organismos de conca para mellorar a xestión integrada da auga e os bosques. O tema recobrou vixencia recentemente, debido a que os países da rexión están a tratar de lograr metas de xestión integrada dos recursos hídricos, naturais e de desenvolvemento sostible. Logrouse deseñar un SIG que permitirá contribuír á toma de decisións na xestión dos recursos e continxencias, por parte das autoridades de aplicación. Logrouse formular o balance hídrico, confeccionando o SIG baseado no mapeo das variables de relevancia hidrolóxica, que permitirá establecer a plataforma para a toma de decisión de políticas dos recursos hídricos e naturais. Logrouse caracterizar o aspecto físico da conca, describiuse o clima, xeoloxía, xeomorfoloxía, vexetación, os seus solos e usos, calidades das augas superficiais e subterráneas, entre outros. Caracterizáronse, pola súa aptitude fisicoquímica e bacteriolóxica, os recursos hídricos da conca para o seu destino a regadío, consumo animal e humano. Debido ao dominio das características vérticas dos solos, na conca encontramos solos con marcadas limitacións para o uso agrícola. No 92% da superficie da conca as perdas por erosión son menores a 0,5 Mg/ha/ano, explicado polo predominio do bosque nativo como cobertura vexetal. O valor de auga virtual exportada, para o caso da conca, é de 1,94 x 109 m3/ano o que representa un 28,5% do total de auga virtual da Provincia de Entre Ríos. Esta conca vén sufrindo, dende hai moito tempo, severas tallas de bosques nativos, os cales van sendo substituídos na súa maior parte por agricultura. Actualizouse a superficie de bosques, fíxose clasificación dixital non supervisada e clasificación supervisada, na estratificación de cobertura do solo, utilizouse a clasificación proposta por FAO (documento FRA 2000-2005), con adecuación ás características e particularidades locais. Confeccionáronse mapas temáticos presentando o avance da agricultura en detrimento do bosque nativo. No 2003 contábase cunha superficie total de bosques nativos de 533.820,328 ha; e no 2006 519.695,983 ha. Con este traballo logrouse actualizar o inventario forestal, o cal permitirá contar con información para avaliar o efecto da agriculturización e de impacto ambiental, sobre os bosques nativos da conca. Na poboación rural dispersa existen unha grande cantidade de vivendas precarias de baixa calidade de construción, mala disposición de espazos funcionais para cada actividade, pequenas localidades, pobos e paraxes de menor densidade de poboación e economicamente máis atrasadas con localidades de maior desenvolvemento. En infraestrutura obsérvase unha rede de camiños rurais en malas condicións, intransitables durante grandes períodos do ano, rede de electrificación rural que non atende a moitas zonas da conca; redes de distribución de auga en paraxes e pobos con obras inconclusas; deficiente prestación dos servizos de saúde á poboación rural por baixa cobertura territorial; escolas rurais en malas condicións edilicias e de equipamento; ausencia de espazos comunitarios e recreativos; deficiencia nos medios de transporte terrestre e os camiños non están preparados para soportar tránsito pesado. Foi posible elaborar unha metodoloxía para a xestión integrada e manexo sostible dos recursos hídricos e naturais da conca do “Arroyo Feliciano”, e demostrouse, en función dos resultados deste traballo, que o avance da agricultura extensiva se baseou na ocupación dos espazos naturais antes ocupados por bosques nativos, e que tivo impacto nestes.es_ES
dc.description.abstract[Abstract] The area studied in this work comprises the catchment of the “Arroyo Feliciano”, which is the second largest catchment within the Entre Ríos Province with a surface of 8199 km2. This region has an increasing demand for water resources due to the increasing agricultural use, and is also characterized by a sudden change in soil use from extensive cattle raising under native forest to rice and soybean intensive cropping. Most of the aquifers found in this area have a low physical-chemical aptitude and this is the cause of various disadvantages for the rural population and disturbances in its activities. It has been well established that an individual catchment either independently or in connection with other catchments is the most accepted territorial unit for integrating management of water resources and native forests. Policies for land uses within a catchment as a basis for water resources and forest focussed on various different subjects and showed unequal evolution in Latin-American and Caribbean countries. In spite of these obstacles, there is a generalized interest in building and develop catchment organisms to improve integrated management of water and forest resources. This subject has bring about increasing interest during recent years, because several countries in this region are trying to obtain targets related to integrated management of water resources, native forest and sustainable development. We developed a SIG, which should contribute to decision making on resource management and contingency by the involved authority. Planning of catchment water balance was achieved taking into account all the variables of hydrologic relevance within a SIG, which should allow establishing a platform for decision making on water and natural resources policy. Moreover, it was possible to characterize the physical aspect of the catchment and to describe climate, geomorphology, vegetation, soil, soil use, surface and subsurface water quality, etc. Catchment water resources were characterized on the basis of its physicochemical and bacteriological aptitude for irrigation, animal consumption and a human use. Because de soils of the catchment exhibits vertic properties, they showed several main limitations for agricultural use. Soil losses by erosion were lower than a 0.5 Tm/ha/year at 92% of the catchment surface, which was explained by predominance of native forest as vegetal cover. For this catchment virtual water exportation was at about 1. 94 x 109 m3/year, which means 28.5% of the total virtual water of the Entre Ríos Province. Severe native forest clearing occurred too long in this catchment in such a way that mostly forest is substituted by agriculture. The present-day surface of the forest was actualized, both a digital no supervised and supervised classifications were made and the FAO classification proposal (document FRA 2000) was used after adaptation to local characteristics and particularities, in dealing with stratification of the soil cover. The total surface of native forest was 533.820,328 ha during 2003 and 519.695,983 ha during 2006. Our work allowed actualization of the forest survey, which will provide information to assess the effect of agriculturization and environmental impacts on the native forests of this catchment. The rural population is rather disperse and there are a number of poor and modest households, low quality of building, bad planning of the functional spaces for particular activities; also there is a big contrasts between small localities, villages and sites with a lower population density and with higher economical backward and sites of higher development. Regarding infrastructure, rural road are impassable during long periods over the year, the rural electrification network does not reach many areas within the catchment, the water distribution networks are not finished and operative in several sites and villages, the sanitary system has a low surface cover and provide bad services to the rural population, the rural schools are bad equipped and community spaces and recreation areas are absents, roads are not prepared for supporting heavy transit and transportation means are deficient. Starting from this reality, it was possible to elaborate a methodology for integrated and sustainable management of the water and natural resources of the Arroyo Feliciano and the results of our work showed that increasing intensive agriculture has been based in the occupation of natural surfaces before devoted to natural forests and that this occupation caused severe impacts.es_ES
dc.language.isospaes_ES
dc.rightsOs titulares dos dereitos de propiedade intelectual autorizan a visualización do contido desta tese a través de Internet, así como a súa reproducción, gravación en soporte informático ou impresión para o seu uso privado e/ou con fins de estudo e de investigación. En nengún caso se permite o uso lucrativo deste documento. Estos dereitos afectan tanto ó resumo da tese como o seu contido Los titulares de los derechos de propiedad intelectual autorizan la visualización del contenido de esta tesis a través de Internet, así como su repoducción, grabación en soporte informático o impresión para su uso privado o con fines de investigación. En ningún caso se permite el uso lucrativo de este documento. Estos derechos afectan tanto al resumen de la tesis como a su contenidoes_ES
dc.titleGestión integrada de los recursos hídricos y bosques nativos de la cuenca del arroyo Feliciano, Entre Ríos, Argentinaes_ES
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesises_ES
dc.rights.accessinfo:eu-repo/semantics/openAccesses_ES


Ficheiros no ítem

Thumbnail

Este ítem aparece na(s) seguinte(s) colección(s)

Mostrar o rexistro simple do ítem