Justicia organizacional, gestión administrativa y TIC

Use this link to cite
http://hdl.handle.net/2183/24525Collections
- Teses de doutoramento [2227]
Metadata
Show full item recordTitle
Justicia organizacional, gestión administrativa y TICAlternative Title(s)
Xustiza organizacional, xestión administrativa e TICAuthor(s)
Directors
Freire-Seoane, María JesúsTeijeiro-Alvarez, Mercedes
Date
2019Abstract
[Resumen] Esta tesis doctoral analiza varios temas, enfocados en la incidencia que tiene las
Tecnologías de Información y Comunicación (TIC) y cómo afectan al fortalecimiento
de la educación superior; además se analiza la incidencia de la gestión administrativa en
la justicia organizacional; y finalmente se realiza un análisis econométrico sobre la
percepción que tienen los profesores sobre la justicia organizacional a través de la
valoración que se realiza a la escala de Colquitt en Ecuador.
Las investigaciones que se presentan en este trabajo se inicia con el primer capítulo, en
donde se realiza un acercamiento sobre la educación superior en el contexto
ecuatoriano, las mismas que hoy en día afrontan una de las épocas más interesantes,
inciertas y complejas, pues implica la posibilidad de aprovechar oportunidades
importantes, pero también desafíos con miras al futuro. Además es importante recalcar
que el compromiso organizacional en las universidades es una preocupación muy
frecuente por parte de los directivos de las instituciones de educación superior, ya que
deben tomar medidas adecuadas para comprometer a todos sus miembros a crear un
ambiente organizacional apropiado para obtener los resultados esperados y de esta
manera cumplir con excelencia lo planificado.
El segundo capítulo que analiza las Tecnologías de Información y Comunicación (TIC)
y su mediación en el fortalecimiento de la educación superior, nos indica que tienen
mucho que ofrecer como medios para el intercambio de información, así como, para el
aumento de la participación y la mejora de las relaciones, llegando a incorporar nuevos
escenarios que exigen cambios en sus estructuras y en el nivel conductual y
procedimental de las personas que forman parte de ellas. Esto implica una mejora en la
justicia organizacional, el cual se está demandando por parte de la universidad un
cambio significativo, en donde el rol del estudiante y del profesor pase a tener un mayor
protagonismo, a fin de crear colaborativamente el conocimiento. En este escenario, las
TIC se presentan como agentes de cambio al poder utilizarse como una poderosa
herramienta en la mejora de la justicia organizacional de las universidades ya que se
democratizan las oportunidades de aprendizaje al favorecer la inclusión y la
participación de todos los agentes implicados en la educación superior. El propósito
principal de este primer capítulo es plantear posibilidades de que las TIC mejoren el
proceso educativo. En concreto se aborda la situación de la Universidad Técnica de
Machala.
En el tercer capítulo, el objetivo es realizar un recorrido teórico sobre la justicia
organizacional y su relación con la gestión administrativa y determinar qué incidencia
tiene en la Universidad Técnica de Machala en tres dimensiones: justicia distributiva,
procedimental e interaccional, realizadas a través de un estudio de dos estamentos
universitarios, los docentes y empleados. La prueba estadística de Cronbach arrojó un
alfa de 0.990, lo que significa una elevada confianza en los datos recopilados. Los
resultados investigativos determinaron que la percepción de justicia organizacional del
talento humano en cada una las fases de la gestión administrativa difiere pues, en
algunos casos, la comprobación estadística corroboró el hecho de que la percepción de
los docentes era favorable, en cambio para el personal administrativo esta percepción
era menor.
Finalmente en el cuarto capítulo, se analiza la justicia organizacional como predictor
importante de diferentes actitudes y conductas organizacionales. Se ha utilizado la escala de justicia organizacional de Colquitt, la cual fue desarrollada para evaluar las
percepciones de justicia que tienen los empleados, en sus cuatro dimensiones: justicia
distributiva, procedimental, interpersonal e informativa. Para el presente trabajo se
extiende el análisis al contexto ecuatoriano usando el mismo modelo que Díaz-Gracia,
et al. (2014) aplicó en España. El objetivo de este estudio es valorar la escala de justicia
organizacional de Colquitt y determinar la percepción que tienen los profesores de
universidades públicas de Ecuador, en donde se han incluido cinco preguntas que hacen
referencia al uso de las TIC en las diferentes dimensiones. El alfa de Cronbach obtenido
para cada dimensión varió entre .98 y .99; una medida de adecuación muestral KMO de
.9663. La realización del correspondiente análisis factorial, reagrupa los ítems en 3
factores que representan el 98% de la varianza. Por lo que se pudo confirmar que es un
instrumento que cuenta con las propiedades psicométricas adecuadas para utilizarse en
el contexto ecuatoriano. De las cuatro dimensiones, identificadas por Colquitt, la que
obtuvo un mayor porcentaje de aceptación fue la interpersonal con un 86.1%. [Abstract] This doctoral thesis analyzes several topics, focused on the impact of Information and
Communication Technologies (ICT) and how they affect the strengthening of higher
education; In addition, the incidence of administrative management in organizational
justice is analyzed; and finally, an econometric analysis is made about the perception
that teachers have about organizational justice through the evaluation that is carried out
at the Colquitt scale in Ecuador.
The research presented in this paper begins with the first chapter, where an approach is
made to higher education in the Ecuadorian context, which today faces one of the most
interesting, uncertain and complex eras, as it implies the possibility of taking advantage
of important opportunities, but also challenges with a view to the future. It is also
important to emphasize that the organizational commitment in the universities is a very
frequent concern on the part of the directors of the institutions of higher education, since
they must take adequate measures to commit all their members to create an appropriate
organizational environment to obtain the results expected and in this way fulfill with
excellence what was planned.
The second chapter that analyzes Information and Communication Technologies (ICT)
and its mediation in the strengthening of higher education, indicates that they have
much to offer as means for the exchange of information, as well as for the increase of
participation and the improvement of the relations, arriving to incorporate new
scenarios that require changes in their structures and in the behavioral and procedural
level of the people who are part of them. This implies an improvement in organizational
justice, which is being demanded by the university a significant change, where the role
of the student and the teacher has a greater role, in order to collaboratively create
knowledge. In this scenario, ICTs are presented as agents of change to be used as a
powerful tool in improving the organizational justice of universities and to democratize
learning opportunities to favor the inclusion and participation of all agents involved in
higher education. The main purpose of this first chapter is to propose possibilities for
ICT to improve the educational process. Specifically, the situation of the Technical
University of Machala is addressed.
In the third chapter, the objective is to make a theoretical journey about organizational
justice and its relationship with administrative management and determine what impact
it has on the Technical University of Machala in three dimensions: distributive,
procedural and interactional justice, carried out through a study of two university
classes, teachers and employees. Cronbach's statistical test showed an alpha of 0.990,
which means a high confidence in the collected data. The investigative results
determined that the perception of organizational justice of human talent in each phase of
administrative management differs because, in some cases, the statistical verification
corroborated the fact that the perception of teachers was favorable, however for the staff
administrative this perception was minor.
Finally, in the fourth chapter, organizational justice is analyzed as an important
predictor of different organizational attitudes and behaviors. The organizational justice
scale of Colquitt has been used, which was developed to evaluate the perceptions of
justice that employees have, in its four dimensions: distributive, procedural,
interpersonal and informative justice. For the present work, the analysis is extended to
the Ecuadorian context using the same model as Díaz-Gracia, et al. (2014) applied in Spain. The objective of this study is to assess the organizational justice scale of Colquitt
and determine the perception that teachers have of public universities in Ecuador, where
five questions have been included that refer to the use of ICT in the different
dimensions. The Cronbach's alpha obtained for each dimension varied between .98 and
.99; a sample adequacy measure KMO of .9663. The realization of the corresponding
factorial analysis regroups the items into 3 factors that represent 98% of the variance.
So it was confirmed that it is an instrument that has the adequate psychometric
properties to be used in the Ecuadorian context. Of the four dimensions, identified by
Colquitt, the one with the highest percentage of acceptance was interpersonal with
86.1%. [Resumo] Esta tese doutoral analiza varios temas, centrados no impacto que as Tecnoloxías da
Información e Comunicación (TIC) teñen e como afectan o fortalecemento da
educación superior, ademais de analizar a incidencia da xestión administrativa na
xustiza organizativa e, finalmente, unha análise econométrica sobre a percepción dos
profesores da xustiza organizativa mediante a avaliación realizada na escala de Colquitt
en Ecuador.
As investigacións que se presentan neste traballo son iniciativas co primeiro capítulo,
onde se realiza un acervo sobre a educación superior no contexto ecuatoriano, as
mismas que hoxe en día afrontan unha das épocas máis interesantes, incertas e
complexas. a posibilidade de aproveitar as oportunidades importantes, pero tamén
desafíes con miras ao futuro. Ademais é importante recalcar que o compromiso
organizativo nas universidades é unha preocupación moi frecuente por parte dos
directivos das institucións de educación superior, que ten que tomar medidas axeitadas
para comprometer a todos os seus membros e crear un ambiente organizativo apropiado
para obter os resultados esperados e deste xeito cumprir con excelencia o planificado.
O segundo capítulo que analiza as Tecnoloxías da Información e as Comunicacións
(TIC) e a súa mediación no fortalecemento da educación superior, indica que teñen
moito que ofrecer como medios para o intercambio de información, así como para o
aumento da participación e A mellora das relacións, chegando a incorporar novos
escenarios que requiren cambios nas súas estruturas e no nivel de comportamento e
procedemento das persoas que forman parte delas. Isto implica unha mellora na xustiza
organizativa, que está a ser esixida pola universidade por un cambio significativo, onde
o papel do alumno e do profesor ten un papel máis importante para crear
colaborativamente coñecemento. Neste escenario, as TIC preséntanse como axentes de
cambio para ser utilizados como unha poderosa ferramenta para mellorar a xustiza
organizativa das universidades e para democratizar oportunidades de aprendizaxe para
favorecer a inclusión e participación de todos os axentes implicados en educación
superior O primeiro obxectivo deste primeiro capítulo é propoñer posibilidades para que
as TIC melloren o proceso educativo. En concreto, trátase da situación da Universidade
Técnica de Machala.
No terceiro capítulo, o obxectivo é facer un percorrido teórico sobre a xustiza
organizativa ea súa relación coa xestión administrativa e determinar o impacto que ten
na Universidade Técnica de Machala en tres dimensións: a xustiza distributiva,
procesual e interacional, realizada a través dunha estudo de dúas clases universitarias,
profesores e empregados. A proba estatística de Cronbach mostrou un alfa de 0,990, o
que supón unha alta confianza nos datos recollidos. Os resultados da investigación
determinaron que a percepción da xustiza organizativa do talento humano en cada fase
da xestión administrativa difire porque, nalgúns casos, a verificación estatística
confirmou o feito de que a percepción dos profesores era favorable, pero para o persoal
esta percepción administrativa era menor.
Finalmente, no cuarto capítulo, analízase que a xustiza organizativa é un importante
preditor de diferentes actitudes e comportamentos organizativos, a través da escala de
xustiza organizativa de Colquitt, que foi desenvolvida para avaliar as percepcións da
xustiza que teñen os empregados. que ten catro dimensións: a xustiza distributiva,
procesual, interpersoal e informativa. Para o presente traballo, a análise esténdese ao contexto ecuatoriano utilizando o mesmo modelo que Díaz-Gracia et al. (2014) aplicado
en España. O obxectivo deste estudo é avaliar a escala de xustiza organizativa de
Colquitt e determinar a percepción que os profesores teñen das universidades públicas
en Ecuador, onde se incluíron cinco preguntas que se refiren ao uso das TIC nas
diferentes dimensións. O alfa de Cronbach obtido para cada dimensión varía entre .98 e
.99; unha medida de adecuación de mostra KMO de .9663. A realización da análise
factorial correspondente reagrupa os elementos en 3 factores que representan o 98% da
varianza. Así, confirmouse que é un instrumento que ten as propiedades psicométricas
adecuadas para seren utilizadas no contexto ecuatoriano. Das catro dimensións,
identificadas por Colquitt, a que ten a maior porcentaxe de aceptación foi interpersoal
con 86,1%.
Keywords
Educación superior
Tecnología de la información
Ecuador
Justicia organizacional
Tecnología de la información
Ecuador
Justicia organizacional
Rights
Os titulares dos dereitos de propiedade intelectual autorizan a visualización do contido desta tese a través de Internet, así como a súa reproducción, gravación en soporte informático ou impresión para o seu uso privado e/ou con fins de estudo e de investigación. En nengún caso se permite o uso lucrativo deste documento. Estos dereitos afectan tanto ó resumo da tese como o seu contido Los titulares de los derechos de propiedad intelectual autorizan la visualización del contenido de esta tesis a través de Internet, así como su repoducción, grabación en soporte informático o impresión para su uso privado o con fines de investigación. En ningún caso se permite el uso lucrativo de este documento. Estos derechos afectan tanto al resumen de la tesis como a su contenido