Aspectos demográficos en la prensa española: el discurso periodístico en el diario El País durante el decenio 1990-2000

Use este enlace para citar
http://hdl.handle.net/2183/19520
Excepto si se señala otra cosa, la licencia del ítem se describe como Atribución-NoComercial-SinDerivadas 3.0 España
Colecciones
- Teses de doutoramento [2232]
Metadatos
Mostrar el registro completo del ítemTítulo
Aspectos demográficos en la prensa española: el discurso periodístico en el diario El País durante el decenio 1990-2000Autor(es)
Directores
Hernández Rodríguez, GerardoGonzález, Wenceslao J.(Titor)
Fecha
2017Resumen
[Resumen]
El objetivo de la investigación es esclarecer el discurso de construcción
mediática del diario El País y discernir la ideología con la que diseñó el imaginario
colectivo sobre los aspectos demográficos en el periodo más crítico en Occidente en
cuanto a índices de natalidad se refiere y en el que España registra las tasas más bajas de
su historia.
El estudio se fundamenta en un diseño metodológico basado en el análisis de
contenido en su faceta cuantitativa y cualitativa. Esta última recurre al new frame que
entendido como esquema se conceptualiza como la interpretación ideológica que
proporciona un punto de vista periodístico. Los resultados indican que El País se
identificó con la ideología malthusiana de las Naciones Unidas que alertaba de una
superpoblación incontrolada para este siglo y de sus peligrosas consecuencias para el
progreso económico y social, además de cargas sobre las materias primas, los recursos
naturales y la capacidad de soporte del planeta. La ONU establecía inherente el
desarrollo social y económico al control demográfico, la llamada línea económica
pesimista o neomalthusiana que ve en el crecimiento demográfico y el retroceso
económico una relación de causa efecto y a la que se sumó El País.
Hoy por hoy estas previsiones forman parte del pasado y tal vez debamos
admitir que no es el descenso de la natalidad lo que ha propiciado el desarrollo
económico y social. Más bien ha sido el mencionado desarrollo lo que ha favorecido el
descenso de la natalidad. [Resumo]
O obxectivo da investigación é esclarecer o discurso de construción mediata do
diario El País, e discernir a ideoloxía coa que deseñou o imaxinario colectivo sobre os
aspectos demográficos no período máis crítico en Occidente en canto a indices de
natalidade se refire, e no que España rexistra as taxas máis baixas de natalidade da súa
historia.
O estudo fundaméntase nun deseño metodolóxico baseado na análise de contido
na súa faceta cuantitativa e cualitativa. Esta última recorre ao new frame que, entendido
como esquema, se conceptúa como a interpretación ideolóxica que proporciona un
punto de vista periodístico. Os resultados indican que El País identificouse coa ideoloxía malthusiana das Nacións Unidas que alertaba dunha superpoboación
incontrolada para este século e das súas perigosas consecuencias para o progreso
económico e social, ademais de cargas sobre as materias primas, os recursos naturais e a
capacidade de soporte do planeta. A ONU establecía inherente o desenvolvemento
social e económico ao control demográfico, a chamada liña económica pesimista ou
neomalthusiana, que ve no crecemento demográfico e o retroceso económico unha
relación de causa efecto e á que se sumou El País.
Hoxe por hoxe, estas previsións forman parte do pasado e talvez débase admitir
que non é o descenso da natalidade o que propiciou o desenvolvemento económico e
social. Máis ben foi o mencionado desenvolvemento o que favoreceu o descenso da
natalidade. [Abstract]
The purpose of the study is to elucidate the daily El País' discourse of media
construction and to discem the ideology with which the collective imagination built on
the demographic aspects of the West' s most critical period in regard to birthrates, a time
during which Spain recorded the lowest birthrates in its history.
The study is based on methodology founded on quantitative and qualitative
content analysis. This type of analysis has recourse to the "new frame" which,
understood as a way of thinking, is conceptualized as the ideological interpretation
offered by a joumalistic point of view. Our results indicate that El País went along with
the Malthusian ideology of the United Nations, which wamed of an uncontrolled
population explosion in this century and of the dangerous consequences for economic
and social progre ss, as well as the burden on raw materials, natural resources, and the
planet's support capacity. The UN close1y linked social and economic development to
population control, the so-called pessimistic or neomalthusian line which sees in
population growth and economic backwardness a cause and effect relationship, a line to
which El País adhered.
In the present day, those predictions are outmoded, and perhaps we ought to
admit that it is not the fall in the birthrate that has brought about economic and social
progre ss, but rather that economic and social progress has contributed to lowering the
birthrate.
Palabras clave
Malthusianismo
Población-Historia-España-1990-2000
Población-Control-Cobertura de prensa
Población-Historia-España-1990-2000
Población-Control-Cobertura de prensa
Derechos
Atribución-NoComercial-SinDerivadas 3.0 España